कोरोना भाइरसको
प्रकृति लाइ हामीले बुझेर पनि यसको रोकथामकालागी सही र प्रभावकारी ढंगले काम गर्न
सकेनौ । यसका केही कारण हरु यी हुन ।
१. सरकारले लकडाउन भनेर बैठकबाट घोषणा
गर्ने काम मात्र भयो । स्थानीय स्तरमा यसको लागी पूर्व तयारी, जनचेतना, अनुगमन, र तत्कालै जाँच गर्ने कर्मचारी र
उपकरण उपलब्ध भएनन् ।
२. रणनीति र कार्यक्रम हरु प्रत्येक
नागरिकलाइ बुझाउन सकिएन । नेपाली भाषामा मात्र टेलीफोन, रेडियो र टेलीभजिन हरुले भनेका
कुरा धेरै मानिसहरुले राम्रो संग बुझन सकेनन् । स्थानीय भाषमा पर्चा पम्फलेटको
प्रयोग बढी नतिजामुखी हुन्थे ।
३. अपर्याप्त तयारीका बीच प्रहरी कर्मचारी लाइ मात्र सडकमा खटाएर
ढुक्क बस्ने काम भयो । तर जनस्तरमा यस बारे स्थानीय संघ स्ंस्था संग हातेमालाे
गर्ने काम प्रभावकारी रूपमा भएन ।
४. स्थानीय स्तरमा वडा कार्यालय हरुलाइ अग्रीम रुपमा तयार गरीने
काम भएन । स्थानीय वडा कार्यालय हरुलाइ कुनै पनि तालीम वा निर्देशन दिइएन ।
५. वडा कार्यालय हरु लाइ कुनै किसीमको सुरक्षात्मक उपकरण वा
सामाग्री हरु उपलब्ध गराइएन ।
६. वडा कार्यालय हरुले स्थानीय स्तरमा रहेका कयौं टोल सुधार
समिति हरु, संघ संस्था हरु संग हातेमालो गर्ने
रणनीति अवलम्बन गरीयन । स्थानीय वडा तथा टोल स्तरमा कार्यरत स्वास्थ्य केन्द्र हरु
संग समन्वय भएन ।
७. लकडाउन गर्नु अघि यथेस्थ तयारी र सचेतना गर्न सकिएन । जसका
कारण कयौं मानिसहरु शहरबाट गाउँघरमा जाँदा दुख व्यहोर्नु परयो ।
८. नागरिकले सामान्य मास्क जस्ता बस्तु पनि बजारमा पायनन् ।
आपतकालीन अवस्थामा कसलाइ सम्पर्क गर्ने र अस्पताल जान परेमा कसरी सेवा प्राप्त
हुन्छ भन्ने यथेस्थ जानकारी छैन ।
९. दैनिक आवश्यक पर्ने खाद्य पदार्थ हरुको उचित व्यवस्थापन हुन
सकेन । एक दुइ महिनाकालागी आवश्यक वस्तु हरु संग्रह गर्न नागरिकलाइ पहिलेनै मानसिक
रुपमा तयार गरीएन ।
१०. अस्पतालहरुमा यथेस्थ डाक्टर तथा नर्स हरुलाइ अनुशिक्षण तथा
अति आवश्यक पर्ने उपकरण र व्यक्तिगत सुरक्षा किट दिन सकिएन ।
११. राहतका लागी स्थानीय स्तरका कार्यालय हरुलाइ अग्रीम रुपमा
बजेट दिइएन । समयमा नागरिक हरुले राहत पाउन सकेका छैनन् । ठुला उद्योग हरुले दिएको
चन्दाको पैसा सरकारको खातामा छ तर उसका संयन्त्र सकृय छैनन् । स्थानीय संघ
संस्थाहरु स्वस्फुर्त रुपमा काम गरी रहेका छन् तर उनि हरु संग पैसा छैन । जस्तै
डा. महाविर पुनको राष्ट्रिय आविस्कार केन्द्र ।
१२. अत्यावश्य सेवाकालागी भन्दा यति वेला पनि ठुला वडाको पहुँचका
आधारमा पास बाडने काम भयो । पासको औचित्य र गम्भीरता सिफारीश गर्नेले र पास दिने
कार्यालयले बुझेनन् ।
१३ं. सरकारले कोरोनाको रोकथामकालागी नागरिक समाजमा रहेका
विशेषज्ञ तथा अनुभवि हरु संग राय सल्लाह पनि लिइएन ।
१४. नागरिकका जीवन भन्दा पनि आर्थिक कारण हरु लाइ बढी महत्व
दिंदा कोरोनाको संक्रमण पुनः बढेको छ ।
