Monday, July 25, 2022

ठूला दल सत्ता टिकाउनमै केन्द्रित : लिङ्देन

 ठूला दल सत्ता टिकाउनमै केन्द्रित : लिङ्देन

श्रावण ८, २०७९कान्तिपुर संवाददाता

काठमाडौँ — राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र लिङ्देनले अहिले ठूला दलहरु सत्ता टिकाउनमै केन्द्रित रहेको आरोप लगाएका छन् । नेपाल प्राज्ञिक परिषद्ले आइतबार 'नेपालको वर्तमान अवस्था तथा वैकल्पिक मार्ग चित्रको आवश्यक्ता' विषयक विचार गोष्ठीलाई सम्बोधन गर्दै उनले अहिले देशको परिस्थिति सामान्य आँखाले देखेजस्तो नरहेको उल्लेख गरे 

देश पूर्णरुपले अभिभावकविहीन भएको उनको दाबी थियो 

अध्यक्ष लिङ्देनले नेपाली जनताको चाहनाविपरीत एमसीसी, एसपीपी सम्झौता गर्ने र देशलाई कमजोर बनाउने काम सरकारले गरेको बताए । उनले कुनै पनि बेला देशले आफ्नो अस्तित्व गुमाउन सक्ने अवस्था देखिन थालेको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे 

अध्यक्ष लिङदेनले देशलाई दुर्घटनाबाट बचाउन सचेत नेपालीहरु एकजुट हुनुपर्ने बेला भएको बताए । अध्यक्ष लिङ्देनले देशमा रहेका विद्यमान समस्या समाधान पूर्ण समानुपातिक संसद्, अभिभावकीय संस्थाको रुपमा राजा, प्रत्यक्ष निर्वाचित प्रधानमन्त्री रहेको बताए । उनले आफ्नो पार्टी आउने प्रदेश र प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा यो मुद्दालाई मुख्य विषय बनाएर जनताको बीचमा जाने बताए 

 

Thursday, July 21, 2022

37 languages on verge of extinction in Nepal being preserved

 37 languages on verge of extinction in Nepal are being preserved

MyRepublic, Published On:  February 21, 2022, 11:21 AM NPT


KATHMANDU, Feb 21: The Language Commission has started the preservation of a total of 37 languages with less than 1,000 native speakers in order to save them from extinction.

At a seminar jointly organized by the Commission, Nepal Academy, and UNESCO on Monday on the occasion of International Mother Language Day, it was shared that among the 37 languages, 23 are already on the verge of extinction. 

Presenting a working paper, Commission's Chairperson Dr. Lavdev Awasthi said that the Commission began preserving those languages in association with the University Grant Commission. 

On occasion, Dr. Sulochana Manandhar presented a paper on popular Nepali fairy tales and interrelated relations between humans and the environment while Dr. Balkrishna Bal shed light on the technical process of translation of languages. 

Similarly, Dr. Som Bahadur Dhital presented his paper on the Dhimal language and its relation with cultures. All the paper presenters univocally called for the preservation of the mother languages of various ethnic communities. 

Inaugurating the event, Academy's Chancellor Ganga Prasad Uprety said that the program was organized to support the preservation as well as conservation of all mother languages in a multilingual society like ours. 

Similarly, the secretary at the Ministry of Culture, Tourism and Civil Aviation Maheshwor Neupane viewed that the State should ensure that mechanisms, infrastructures, and human resources to provide education to students in their respective mother languages as mandated by the constitution. 

He underscored coordination among three-tier governments to preserve and conserve mother languages. 

Likewise, member-secretary at the Academy Jagat Prasad Upadhyay underlined coordination among various universities and stakeholder agencies to provide education across multiple mother languages. He shared that a study showed that every 15 days, two languages were being extinct across the world.

UNESCO representatives Nirjana Sharma, representatives from the Bangladeshi Embassy in Nepal Ishrat Jahan, and scholar Yogendra Prasad Yadav among others reaffirmed their commitment to continue with the collaboration among the stakeholders for the preservation of the mother languages. 

The United Nations Educational, Scientific and Cultural Programme (UNESCO) 2000 declared to observe International Mother Language Day every February 21.

(RSS)

Sunday, July 17, 2022

२० वर्षपछि ‘भोटे मेला’

 २० वर्षपछि ‘भोटे मेला’ 

 दुर्गालाल केसी

https://saptahik.com.np/culture/2020/02/27/20200227133710

२० वर्षअघिसम्म भोटबाट घोडालाई नुन बोकाएर ल्याई तराईमा बेच्ने ‘भोटे’हरु दाङको तुलसीपुरस्थित पर्सेनीमा भेला भएर मेला भर्थे । नुन किन्न मानिसको भीड लाग्थ्यो । मेलामा घोडादौड हुन्थ्यो । धेरै दौडनसक्ने घोडा राम्रो मूल्यमा बिक्री हुन्थ्यो । जिल्लाभर भोटे मेला चर्चित थियो ।

सडक र सहरको विकाससँगै भोटेहरु दाङतिर झर्न छोडे । मेला पनि हरायो । तर, अहिले तीनै भोटेहरुको सम्झनामा शुक्रबार भोटेमेला मनाइएको छ । शिवरात्रिको अवसर पारेर तुलसीपुर–७ स्थित कालाखोलामा आयोजना गरिएको मेलामा स्थानीयको उल्लेख्य सहभागिता थियो ।

इतिहास सम्झने प्रयास स्वरूप मेला आयोजना गरिएको तुलसीपुर उपमहानगरपालिका प्रमुख घनश्याम पाण्डेले बताए । आगामी वर्षमा पनि यस्तो मेलाको आयोजना गर्ने योजना भएको तुलसीपुर–७ का वडा अध्यक्ष टोपबहादुर केसीले बताए । २०५६ सालदेखि उक्त मेला आयोजना भएको थिएन ।



https://saptahik.com.np/culture/2020/02/27/20200227133710

नेपाली समाजमा प्रचलित नाच गान

 नेपाल सँस्कृतिमा कति धनि देश । नेपाली समाजमा प्रचलित नाच गान ।

https://www.upakardhakal.com.np/2021/10/blog-post_23.html

 

1.      साकेला शिली — चाम्लिङ राई,

2.  जट जटिन नृत्य — थारू,

3.  मारुनी नाच — मगर,  

4.  पाङ्दुरे नाच — मगर,

5.  झामरे नाच — मगर र गुरुङ,   

6.  धान नाच — लिम्बू,  

7.  च्याब्रुङ नाच — लिम्बू,

8.  विरहेन चाँचर — थारू,

9.  चोरखेलिया नाच — थारू,

10.             रास लिला — थारू ,

11.             कृष्ण लिला — थारू ,

12.             तरवार नाच — थारू ,

13.             झुमरा नाच — राई,

14.             मयुर नाच — थारू ,  

15.             महरवा देवी नाच — थारू ,  

16.             वडका नाच — थारू युवती,

17.             बाह्रमासे नाच — थारू ,  

18.             हददुङ्वा नाच — थारू ,

19.             जोगिरा नाच — थारू,

20.             सरु नाच — थारू,  

21.             कठारिया नाच — थारू ,

22.             कटेहर नाच — थारू

23.             रानी नृत्य — थारू,  

24.             धुमरा/झुमरा नाच — थारू,

25.             रसधारी, झुमटा, छोकरा, झुर्रा — थारू,

26.             झिझिया नाच — मैथिली,  

27.             कहरवा नाच — कहार,

28.             पावस गीत — नटुवा,

29.             भजन गीत — बाहुन, क्षेत्री,

30.             बालुन/वालन — ब्राह्मण/क्षेत्री,

31.             स्याब्रु नाच — तामाङ/शेर्पा,

32.             संगिनी नाच — ब्राह्मण/क्षेत्री,

33.             राजवंशी नाच — राजवंशी,

34.             स्वौक्या ड्वाङ्न्या — दमाई,

35.             ढाल नाच — कुमशाल्या,

36.             वाँतर नृत्य — बाँतर,

37.             झपा नाच — मगर,

38.             हुर्रा नाच — मगर,

39.             रुद्रायणी नाच — नेवार,

40.             कर्मधर्मा नृत्य — झाँगड,

41.             धिमाल नृत्य — धिमाल,

42.             गोडही नृत्य — माझी,

43.             रोदी माच — मगर र गुरूङ,  

44.             झाम्रे नाच — मगर र गुरूङ,

45.             झुम्के नाच — मगर र गुरूङ,  

46.             सोरठी नाच — मगर र गुरूङ,

47.             सेलो नाच — तामाङ,

48.             मानीरिम्दु नाच — लामा,

49.             टप्पा नाच — मगर,

50.             ट्यामकुली नाच — मगर,  

51.             हवेदा, औली — थारू र राजवंशी,

52.             झांगर, कहार — थारू र राजवंशी,

53.             जताहा जातिनी नाच — थारू र राजवंशी,

54.             जाट जटिन — मैथिली,

55.             धिमे नाच — ज्यापु,

56.             धिन्तामै — नेवार,

57.             छ्याम — शेर्पा,

58.             चुडका — बाहुन/क्षेत्री,

59.             सामा चकेवा — मैथिली,

60.             होप्चा नाच — राई,

61.             झूँग नाच — उराव,

62.             लाखे नाच — नेवार,

63.             जुयी, वजाँरे नाच — मगर,

64.             पुलकिसी नाच — नेवार,

65.             अघौं नाच — गुरुङ,

66.             खालो नाच — माझी,

67.             घोडा नाच — नेवार,

68.             जोगी नाच — नेवार, टाकटुके नाच — नेवार,

69.             लुसी नाच — नेवार,

70.             छोरखोला नृत्य — मेचे,

71.             वैशाख नृत्य — मेचे,

72.             ठेकरा नाच — थारू,

73.             दफू वसुली नाच — चमार,

74.             डोमकछ — मिथिला,

75.             डोल नफाखर नाच — मेचे,  

76.             तावुछेवा नाच — तामाङ,

77.             थान नाच — गनगाई,

78.             फुटुक नाच — शेर्पा,

79.             फारुवाही नाच — यादव,

80.             वाघ नाच — नेवार,

81.             भगता नाच — मैथिली,

82.             भोटे सेलो नाच — भोटे/शेर्पा,

83.             रत्यौली नाच — वाहुन क्षेत्री,

84.             रोपाई नृत्य — नेवार,

85.             लठ्ठी नाच/दाण्डिया — थारू,

86.             वर्की नाच — थारू,

87.             वसन्त नाच — नेवार,

88.             वाढाडमी नाच — राई,

89.             सन्थाल/सतार नाच — सतार,

90.             सरङ्गे ना़च — मगर,

91.             सलहेस नाच — दुलाध र मुसहर,

92.             केलाङ् नाच — लिम्बु

93.             चावुङ् नाच — लिम्बू,

94.             रामदल नाच — दनुवार,

95.             पोयामारी नाच — धिमाल,

96.             ठोकर नाच — थारू,

97.             हनुमान नाच — वाहुनक्षेत्री,

98.             सौका नाच — सौका,

99.             काँठे नाच — काठमाडौं,

100.         सौका नाच — दार्चुला,

101.         लहरे नाच — डोल्पा, रुद्रायणी नाच — खोकना,

102.         भद्रकाली नाच — नासल चोक,

103.         झोरा नाच — लमजुङ्,

104.         देउडा नाच — सुदुर पश्चिम,

105.         नवदुर्गा नाच — भक्तपुर,

106.         पचलीभैरव नृत्य — काठमाडौं,

107.         लुमडी भद्रकाली नृत्य — काठमाडौं,

108.         चौलो नाच — डडेल्धुरा,

109.         पुतला नाच — अछाम,

110.         पैंसेरी — डोल्पा,

111.         गौना नृत्य — तराई क्षेत्र,

112.                        पतुरिया, हिजडा, चगेरा, चफेरा, करहवा, धोविया, वारी, छपका, पवरिया नाच — कपिलवस्तु

किरातको इतिहास : को हुन् किरात राई ?

  किरातको इतिहास : को हुन् किरात राई ? डा. भक्त राई , लोकपाटी न्यूज ६ माघ २०७६ , सोमबार किरात शब्द अनेक जातिहरूलाई बुझाउने पुञ्ज हो। कि...