दहचोक गढीसहित ७ गढीको संरक्षण गर्दै नेपाली सेना
रातोपाटी, काठमाडौं,
काठमाडौं– नेपाली सेनाले मुलुकको
स्वाधीनता र अखण्डतासँग जोडिएका महत्वपूर्ण धरोहरका रुपमा रहेका गढीको पुनःनिर्माण
र संरक्षणलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गर्ने भएको छ । ऐतिहासिक महत्वका
सातओटा गढी आगामी पाँच वर्षभित्रमा पुनःनिर्माण संरक्षण गर्ने कार्ययोजना बनाएको
हो । नेपाली सेनाका प्रवक्ता गोकुल भण्डारीले पहिलो चरणमा सिन्धुली, मकवानपुर, चिसापानी, जितपुर, नुवाकोट, हरिहरपुर र
उपरदाङगढीको पुनःनिर्माण तथा पुरानो अवस्थामा ल्याउन नेपाली सेनाको प्राविधिक
टोलीले काम गरिरहेको वताए । प्रवत्तmा भण्डारीले चरणबद्ध रूपमा काम जारी रहेको जानकारी दिए ।
रू. २१ करोड ५९ लाखको लागतमा सेनाले
उक्त कार्य गर्नेछ । ऐतिहासिक महत्वका यस्ता गढी किल्लालगायतका संरचना र सम्पदाको
पुनःनिर्माण एवम् संरक्षणले मुलुकको पर्यटन प्रवर्द्धनमा समेत महत्वपूर्ण योगदान
पुग्नेछ ।ऐतिहासिक गढी पुनःनिर्माण र संरक्षण प्राथमिकतामा, अन्तर्गत ५
वर्षमा ७ ओटाको पुनःनिर्माण गरिने भएको हो ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली दहचोक
गढीको महत्व, एेतिहासिकतालाई
कायम गर्न र संरक्षणमा जोड दिँदै नेपाली सेनालाई संरक्षणमा लाग्न जोड दिएका
थिए । त्यस्तै सेनाले दहचोकको गढी संरक्षण गर्नेतर्फ पनि चासो दिएको छ । नेपाली
सेनाले पुरातात्त्विक र एेतिहासिक सम्पदा बोकेको दहचोक गढी संरक्षणमा चासो देखाएको
हो ।
दहचोकको सामरिक महत्व र एेतिहासलाई जिवित राख्न
गढी संरक्षण गर्न लागेको एक स्रोतले बतायो । नेपाली सेनाले स्थलगत अध्ययन तथा
प्राविधिक टोलीको रिपोर्ट पश्चात् वजेट निधार गर्ने तयारी रहेको छ । नेपाली सेनाले
नेपालको एेतिहासिक गढी र किलामध्ये दहचोकको गढी पनि जिउँदो इतिहास रहेको
कारण संरक्षण तथा सम्बर्धन गर्न लागेको हो ।
दहचोक गढी नेपाल एकिकरणको महत्त्वपूर्ण र
गोरवको गढी मध्ये एक हो । वीर सहिद सेना नायक काजी कालु पाँडेको
किर्तिपुरमा सहादत प्राप्ति पश्चात् दहचोकको सिरमा समाधिस्त गरिएको थियो, त्यस कारण पनि महत्त्वपूर्ण स्थान मानिन्छ दहचोक गढी । दहचोकको गढीलाई
युद्ध पर्यटनमा जोडनु पर्ने विज्ञहरूको बताउँदै आईरहेका छन् । पर्यटनको राम्रो
गन्तव्यको रूपमा विकास गर्न चन्द्रागिरि नगरपालिका मेयर घनश्याम गिरी आफैं लागि
रहेका छन् । दहचोकमा अबका दिनहरूमा होटल, रेष्टुरेन्ट
र पर्यटकीय पूर्वाधार तयार पार्न पर्यटन व्यवसायीहरूले चासो देखाईसकेका छन् ।
प्रत्येक वर्ष भाद्र शुक्ल पूर्णिमाको दिन
ईन्द्र दह स्नान मेला पनि लाग्दै आएको छ । दहचोकको विकासका लागि चन्द्रागिरि
नगरपालिकाले भ्यु टावर,फुटटेल,विश्राम स्थलको लागि वजेट समेत विनियोजित
गरि काम अघि वढिरहेको चन्द्रागिरि नगर पालिकाका मेयर घनश्याम गिरीले बताए ।
चन्द्रागिरि नगरपालिका युवा नेता तथा समाजसेवी
देवेन्द्र प्रधानले दहचोक गढीलाई एतिहासिक र साँस्कृतिक वनाई हामी सबैको
जिम्मेवारीपन बनाउनुपर्ने बताउँछन् । उनले भने यस्ता ठाउँ यहाँमात्र होईन अन्य
ठाउँहरूको पनि खोजी र एेतिहासिक सम्पदाहरूलाई जिवित राख्नुपर्ने आवश्यता छ ।
दहचोकको विकासका लागि स्थानीय सरोकारकर्मीहरु तीब्र रुपमा लागिरहेका छन् ।
तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोईरालाले दहचोकको विकासमा चासो देखाएका थिए
।
भ्रमण वर्ष सन् ९९९८ को अवसरमा
गिरिजाप्रसाद कोईरालाले दहचोकको विकासका लागि राज्यकोषबाट सहयोग प्रदान गर्ने
बताएका थिए । सो पश्चात् गणतन्त्र नेपालका प्रधानमन्त्री केपि शर्मा ओली प्रत्येक
वर्षको फागुन ८ गते सँधै आउने प्रतिबद्धता जाहेर गरिसकेका छन् । वि.सं. १८२० साल
तिर तत्कालिन नेपालका राजा पृथ्वी नारायण शाहले नेपाल एकिकरणको शिलशिलामा काठमाडौं
उपत्यका विजय गर्न आफ्ना सेनाहरु तैनाथ गर्ने उद्देश्यले निर्माण गराएको दहचोक गढी
अहिले पुरै भग्नावशेषमा परिणत भएको छ । गढी भत्किएपछि अहिले यसका ऐतिहासिक
दस्तावेजहरु पुरिएका मात्र छैनन्,
त्यो ठाउँमा गढी थियो र भन्ने
सम्मको अवस्था आएको छ
