Thursday, June 18, 2020

लिम्बुहरूका पुर्वजहरू


बालकृष्ण पोखरेलको पुस्तक खसजातिको इतिहास, पृ. १४८ मा लिम्बु हरूका पुर्वज लेप्मु हरू थिए भन्ने उल्लेख भएको रहेछ । उहाँको भनाइ जस्ता को त्यस्तै उद्धृत गरिएको छ ।

किन्नरको इतिहास अलिक भिन्न छ । यी किरगिज छोडेर हयीशभूमि इपुग्दा त्यहाँ श्विनका प्रतिस्पर्धीका रूपमा नर (Nairi) को उदय भइसकेको थियो । ती फूलार्इ मनु (Manyu) पनि भन्दथे । सुमेरकाहरू तिनलार्इ नुम्मा (तुलनीय बाइबलको नोह) पनि भन्दथे । यी नरहरू एलाम देखि र्मेनियासम्म निकै फिँजिएका थिए । यिनको प्रभावमा परी लेप्मुहरू (जका लिम्बुहरूका पुर्वजहरू) को सैंहिक उपासनासित फेटिएर एलाममा नृसिंह उपासनाको उदय भयो । यसै गरी हयीशभूमि नाघेर हिमालतिर इरहेका किरहरूमा पनि धा घोडा र धा नरको मिश्रण भयो । अझै पुराणहरूमा किन्नर धा घोडा (मुख तर्फ घोडा) र धा मान्छे (बाँकी जिउ मान्छे) भएको प्राणी मानिन्छ । ठीक यही नाम (Kentaur) र ठीक यही अर्ध--श्विन स्वरूपको प्राणी ग्रिसेली पुराकथामा पनि पाइन्छ । किन्नर जातिका उपासनाका तीन अवस्था देखिएका छन्--छाग, अश्व र अर्धअश्व । लेप्मुहरूले लिबिया र लिबाननतिरबाट ल्याएको लेय (Leo) भावना किर अथवा किरातको मौलिक भावना होइन ।
बालकृष्ण पोखरेलको खसजातिको इतिहास, पृ. १४८

किरातको इतिहास : को हुन् किरात राई ?

  किरातको इतिहास : को हुन् किरात राई ? डा. भक्त राई , लोकपाटी न्यूज ६ माघ २०७६ , सोमबार किरात शब्द अनेक जातिहरूलाई बुझाउने पुञ्ज हो। कि...