चैत्र २४, २०७५कान्तिपुर संवाददाता
काठमाडौँ — पिसाच चतुदर्शी अथवा पाहाँ चःह्रे । सामान्यतः यस चाडलाई घोडेजात्राको रूपमा लिन्छन् । तर, वास्तविकता भने अर्कै छ । यसको पुष्टि जात्राको अन्तिम दिन राजधानीका विभिन्न स्थानमा रहेका अष्टमातृका देवीको खटजात्राले देखाउँछ ।
जात्रासम्बन्धी जानकार अर्बिन सिंह भन्छन्, ‘राजा गुणकामदेवले काठमाडौं सहर खड्ग आकारमा बसाल्दा नगरको सुरक्षार्थका लागि विभिन्न स्थानमा आठवटा अष्टमातृका देवगण पनि स्थापना गरेका थिए । यो जाक्रा राजा गुणकामदेवको योगदानको कदर र अष्टमातृकाको शत्ति नवीकरण हो ।’
त्यति बेला नगरको सुरक्षार्थ स्थापित अजिकाहरू (अष्टमातृका) भद्रकाली, श्वेतकाली, टंकेश्वरी, कंकेश्वरी, मैतीदेवी, उग्रतारा, लुँचुभुलु अजिमा र बटला अजिमा थिए ।
जात्रामा असन चोकमा भद्रकालीको दुईवटा र कंकेश्वरीको एउटा गरेर तीनवटा खट जुटाएर जात्रा गर्नुलाई विषेश मानिन्छ । यसलाई जनजिब्रोमा देवीहरूको खट जुटाउने भन्ने चलन छ । त्यस्तै, नरदेवीस्थित डबलीमा श्वेतकाली देवीनाच देखाइएको छ ।
नरदेवी श्रीश्वेतकाली संरक्षण तथा व्यवस्थापन समितिका अनुसार नाच मल्लकालीन ‘सिस्टर सिटीहरू’ मा देखाउने परम्पराअनुसार नरदेवीस्थित डबलीमा देखाइएको हो । समितिका अध्यक्ष सत्यनारायण डंगोलले नरदेवी डबलीमा प्रस्थान गर्नुअघि देवता घरमा विधिवत् सिद्धि पूजा गरिएको बताए ।
श्वेतकाली (नरदेवी) लाई झल्लरवाला छत्रले ओढाई विशेष सम्मान दिइएको थियो । नाच सम्पूर्ण देवतालाई साधन गरी राखिएको कलशलाई शिव द्यः (मुख्य देवता) लाई केन्द्रबिन्दु बनाएर प्रदर्शन गरिएको थियो ।प्रकाशित : चैत्र २४, २०७५ ०८:०१
